Artan akaryakıt fiyatlarıyla birlikte elektrikli araç sahibi olma fikri giderek daha popüler hale gelmeye başladı. Evde şarj imkanı sayesinde sıradan bir benzinli/dizel araçtan çok daha düşük maliyetle seyahat imkanı sağlayan elektrikli araçlar, benzin ve motorin fiyatları normale dönecek olsa bile artık ülkemizde önemli bir alternatif olarak kabul görmüş oldu. Elektrikli araç birden fazla otomobil türünün genel ismi olarak kullanılıyor. Bu araçlar, piyasaya ilk sürüldükleri günden bu yana sürekli olarak gelişmeye devam ediyor. Peki bu gelişen ve çeşitleri artan araç türleri arasındaki fark nedir?
Elektrikli araç türleri söz konusu olduğunda, insanların satın alabilecekleri seçenekler yalnızca pille çalışan seçeneklerin çok ötesine geçiyor. Elektrikli arabalar birçok firma tarafından gerek ticari amaçlarla gerekse kullanım amaçlarına göre açıklanır. Bunun yanı sıra aracın çalışma prensibini göre farklı şekillerde imal edilmektedirler. Kullanıcıların Plug-in hibrit otomobilleri, kimilerininse tamamen elektrikli bir otomobil tercih edebiliyorlar.
İki ana elektrikli araç (EV) türü var
Elektrikli Araç ve Hibrit Elektrikli Araç. İki araç türü birbirlerinden farklı olsalar da aynı şey olarak algılanıyorlar. Her iki tip de tamamen veya kısmen bir elektrik motoru ve pil takımı ile çalışır.
Kısaca, hibrit motor adından da anlaşılabileceği üzere iki farklı motorun birleşiminden meydana gelmektedir. Hibrit motorlarda benzinli motor ilk önceliktir. Elektrik motoru, onun çalışmasını kolaylaştırmak üzere takviye vermek üzere kullanılmaktadır. Elektrikli arabalarda kullanılan elektrik motorları ise tek başlarına depoladıkları enerjiyi indüksiyon motorlarında hareket enerjisine çevirerek çalışmaktadırlar
Ne tür EV’lerin mevcut olduğu hakkında bilgi edinelim.
ELEKTRİKLİ OTOMOBİL ÇEŞİTLERİ:
- Bataryalı elektrikli Araçlar Bataryalı elektrikli Araçlar (BEV)
- Hibrit Elektrikli Araç (HEV)
- Hafif Hibrit Elektrikli Araçlar (MHEV)
- Plug-in Hibrit Elektrikli Araçlar (PHEV)
- Yakıt Hücreli Elektrikli Araçlar (FCEV)
Batarya Elektrikli Araç (Battery Electric Vehicle – BEV)
Batarya Elektrikli Araçlar, genel olarak tamamen elektrikli otomobiller olarak bilinir. Tam elektrikli otomobiller asla benzin kullanmazlar ve yalnızca bir elektrik motoru ve pil sırtıyla çalışırlar. BEV’ler, en uygun maliyetli ve çevre dostu elektrikli araç seçeneğidir. BEV’lerin yalnızca elektriğe dayandığı göz önüne alındığında, karşılaştırılabilir hibrit ve plug-in hibrit elektrikli araçlardan çok daha büyük kapasiteli pillere ve kilovat-saat (kWh) çıktılara sahip olma eğilimindedir. BEV’lerin sürülmesi için bataryalarının şarj olması gerekir. Bataryalarını evde veya işte şarj edebilenler için ideal. Günümüzde, özellikle metro alanlarında ve otoyollarda giderek daha fazla sayıda ev dışı şarj istasyonu açılıyor. Türkiye’de de şarj istasyonu sayısı son yıllarda oldukça arttı. Kısaca söyleyecek olursak, gelecekte BEV’ler ile uzun mesafeli yolculuklar yapmanın daha kolay olacağını söyleyebiliriz.
Bazı Bev Modelleri:
- Tesla Model S 75D
- Chevy Bolt EV
- Nissan YAPRAK ePlus
- BMW İ3…
Yakıt Hücreli Elektrikli Araçlar ( Fuel Cell Electric Vehicles – FCEV)
Yakıt hücreli elektrikli otomobiller, yalnızca elektrik enerjisi ile çalışmaları bakımından BEV’lere benziyor. Ne var ki enerji depolama biçimleri çok farklı. FCEV’lerde sıkıştırılmış hidrojenden sağlanan enerji, yakıt hücresi tarafından elektriğe dönüştürülüyor. Bu sebeple araç, elektrik motorunu çalıştırmak için gereken elektriği bizzat kendisi üretmiş oluyor. Böylece egzoz salınımına yol açmadan, sadece su buharı ve sıcak hava yayıyor. İçten yanmalı motorlu araçlara benzer şekilde, FCEV’lerin depoları da dört dakikadan kısa sürede doldurulabiliyor. Üstelik bu araçlar, geleneksel araçlardan daha verimli olarak kabul ediliyor. Bu koşullar altında, hidrojen yakıt hücreli otomobiller, kullanıcıların alışkın oldukları esnek sürüş alışkanlıklarını sürdürmelerini sağlayan sıfır emisyonlu teknoloji olabilir.
Hibrit Elektrikli Araç (Hybrid Electric Vehicle – HEV)
Hibrit Elektrikli Araçlar veya HEV’ler, arabayı sürmek için hem gazla çalışan bir motora hem de bir elektrik motoruna sahiptir. Akü için tüm enerji, hızlanma sırasında benzinli motora yardımcı olmak için frenleme sırasında kaybedilen enerjiyi telafi eden rejeneratif frenleme yoluyla elde ediliyor. Geleneksel içten yanmalı motorlu bir araçta, bu fren enerjisi normalde fren balatalarında ve rotorlarda ısı olarak kaybolur. Normal melezler yeniden şarj olmak için şebekeye bağlanamaz ve EVgo ile şarj olamaz.
Bazı Hev Modelleri:
- Kia Sorento
- Kia Sportage
- BMW İ8
- Hyundai IONIQ Hybrid
- KIA Niro
- Lexus RX 450h
- Lexus CT 200h
- Toyota Yaris Hybrid
- Toyota C-HR Hybrid ….
Plug-in Hibrit Elektrikli Araç (Plug-in Hybrid Electric Vehicle – PHEV)
Plug-in Hybrid’ler, Hybrid’lerin sahip olduğu bileşenlerin tümüne sahiptir, önemli bir farkla, pil paketleri çok daha büyüktür ve takılarak yeniden şarj edilebilir. PHEV’ler, 20-80 km (modele bağlı olarak) tamamen elektrikli sürüş sağlar. Pil bittiğinde, bir benzinli motor veya jeneratör devreye giriyor ve araba o andan itibaren normal bir Hibrit gibi çalışıyor. Görüleceği gibi Plug-in Hibritlerin kullanımı geleneksel Hibritlere göre daha ekonomiktir günlük ihtiyaçların çoğu için tamamen elektrikli sürüş sağlarken benzin modunda çalışırken eşit veya daha iyi yakıt ekonomisi sunarlar. Plug-in hybrid otomobillerimizle günlük yolculuklarınızın çoğunu tamamen elektrikli hale getirebilirsiniz. İhtiyacınız olduğunda hybrid modu yanınızda.
Bazı PHev Modelleri:
- Mercedes Vision S500 Plug-in Hybrid
- Toyota Prius Plug-in Hybrid Concept
- Suzuki Swift Plug-in Hybrid
-
Volvo V60 Plug-in Hybrid
- Mitsubishi Outlander
Hafif Hibrit Elektrikli Araçlar (Mild Hybrid Electric Vehicles – MHEV)
Hafif hibrit elektrikli otomobiller, içten yanmalı motora yardımcı olmak için hem marş motoru hem de güç bankası görevi gören entegre marş jeneratörüne sahip 48 voltluk bir sistemden oluşuyor. Diğer HEV’lerden farklı olarak MHEV’lerde bulunan elektrik motoru, yalnızca fosil yakıtlı motora destek olabiliyor; yani otomobile kendi başına güç sağlayamıyor. Bu nedenle hafif hibrit araçların gerçek bir elektrikli araç olarak kabul edilip edilemeyeceği hala tartışılıyor. Ferrari’nin önceki amiral gemisi hiper otomobili LaFerrari, hafif hibrit sistemini otomobilin bir dizi yardımcı sistemini destekleyen bir elektrik ağının parçası olarak motorun olağanüstü gücünü artırmak için kullandı. Şirketin Formula 1 arabalarından uyarladığı bir yeniliktir.
Bazı Hev Modelleri:
- Audi A8
- Audi A7 Sportback
- Volvo V90 Cross Country…
Birlikte araçların çalışma prensibine göre türlerine baktık. Siz hangi araba türünü tercih edersiniz?